Bảo hiểm quyền chọn là gì?
Bảo hiểm quyền chọn là loại hợp đồng quyền chọn mà hiệu lực của nó bị hạn chế bởi một số điều kiện nhất định, nhằm kiểm soát lợi nhuận hoặc tổn thất của nhà đầu tư trong một phạm vi nhất định. Khác với quyền chọn thông thường, trong thời gian hiệu lực của bảo hiểm quyền chọn, nếu giá của tài sản cơ bản chạm hoặc vượt qua mức bảo hiểm đã định trước, quyền lợi thực hiện của hợp đồng quyền chọn sẽ bị hủy bỏ hoặc kích hoạt.
Bảo hiểm quyền chọn thường được sử dụng trong những trường hợp nhà đầu tư có kỳ vọng hoặc nhu cầu cụ thể về biến động giá, để đầu tư và quản lý rủi ro một cách linh hoạt hơn. Cấu trúc đặc biệt của hợp đồng này cho phép nhà đầu tư thực hiện các chiến lược giao dịch cụ thể hoặc bảo vệ tài sản khỏi tổn thất khi giá của tài sản cơ bản đạt hoặc vượt qua mức đã định trước.
Các loại bảo hiểm quyền chọn
Bảo hiểm quyền chọn là một loại sản phẩm tài chính phái sinh đa dạng, có nhiều loại và biến thể khác nhau. Dưới đây là những loại phổ biến nhất.
- Bảo hiểm quyền chọn kích hoạt (Knock-in Barrier Option): Kích hoạt khi giá của tài sản cơ bản đạt hoặc vượt mức bảo hiểm đã định, người sở hữu hợp đồng có quyền thực hiện hợp đồng.
- Bảo hiểm quyền chọn huỷ bỏ (Knock-out Barrier Option): Hợp đồng sẽ bị hủy ngay lập tức khi giá tài sản cơ bản đạt hoặc vượt mức bảo hiểm đã định, người sở hữu hợp đồng mất quyền thực hiện.
- Bảo hiểm quyền chọn kích hoạt hướng lên (Up-and-In Barrier Option): Kích hoạt khi giá của tài sản cơ bản vượt mức bảo hiểm đã định, người sở hữu hợp đồng có quyền thực hiện hợp đồng.
- Bảo hiểm quyền chọn huỷ bỏ hướng lên (Up-and-Out Barrier Option): Hợp đồng sẽ bị hủy ngay lập tức khi giá tài sản cơ bản vượt mức bảo hiểm đã định, người sở hữu hợp đồng mất quyền thực hiện.
- Bảo hiểm quyền chọn kích hoạt hướng xuống (Down-and-In Barrier Option): Kích hoạt khi giá của tài sản cơ bản giảm dưới mức bảo hiểm đã định, người sở hữu hợp đồng có quyền thực hiện hợp đồng.
- Bảo hiểm quyền chọn huỷ bỏ hướng xuống (Down-and-Out Barrier Option): Hợp đồng sẽ bị hủy ngay lập tức khi giá tài sản cơ bản giảm dưới mức bảo hiểm đã định, người sở hữu hợp đồng mất quyền thực hiện.
Đặc điểm của bảo hiểm quyền chọn
Là một dạng quyền chọn có thể kiểm soát lợi nhuận hoặc tổn thất, bảo hiểm quyền chọn có những đặc điểm sau.
- Điều kiện thực hiện: Đặc điểm nổi bật nhất của bảo hiểm quyền chọn là điều kiện thực hiện hoặc hủy bỏ, tức là khi giá tài sản cơ bản đạt mức đã định, quyền chọn sẽ được thực hiện hoặc hủy bỏ.
- Biến động giá: Điều kiện bảo hiểm làm cho biến động giá của bảo hiểm quyền chọn phức tạp hơn quyền chọn thông thường.
- Phụ thuộc vào đường đi: Lợi nhuận và giá trị của bảo hiểm quyền chọn chịu ảnh hưởng từ lộ trình mà giá tài sản cơ bản đã đi trước khi đến hạn.
- Quyền chọn kỳ dị: Lợi nhuận của bảo hiểm quyền chọn phụ thuộc vào giá tài sản cơ bản, liệu có đạt mức cụ thể nào đó trong thời gian nhất định hay không.
- Chuyển giao rủi ro: Giảm phí quyền chọn bằng cách chuyển một phần rủi ro sang cho người sở hữu quyền chọn.
- Quản lý rủi ro: Thường được sử dụng để quản lý rủi ro, giúp nhà đầu tư đẩy lùi hoặc giảm thiểu rủi ro cụ thể thông qua việc đặt mức bảo hiểm.
- Linh hoạt: Có thể được đổi mới và biến đổi theo nhu cầu của nhà đầu tư, như phụ thuộc vào thời gian của mức bảo hiểm, bảo hiểm kép, nhiều lần chạm mức bảo hiểm, điều chỉnh lại mức bảo hiểm, bảo hiểm bên ngoài, khả năng thực hiện sớm và giảm giá một phần.
Điều khoản đặc biệt của bảo hiểm quyền chọn
Điều khoản đặc biệt của bảo hiểm quyền chọn là việc bổ sung các điều kiện giao dịch mới trên cơ bản của bảo hiểm quyền chọn, làm cho quyền chọn phức tạp và linh hoạt hơn. Dưới đây là những điều khoản đặc biệt phổ biến của bảo hiểm quyền chọn:
- Phụ thuộc vào thời gian: Giá trị bảo hiểm của quyền chọn thay đổi theo thời gian.
- Bảo hiểm kép: Điều khoản hợp đồng bao gồm một mức bảo hiểm trên và một mức bảo hiểm dưới.
- Nhiều lần chạm mức: Trước khi được kích hoạt, giá của tài sản cơ bản phải chạm vào cả hai hoặc nhiều mức bảo hiểm.
- Điều chỉnh lại: Khi giá tài sản cơ bản chạm mức bảo hiểm, hợp đồng trở thành bảo hiểm quyền chọn với mức bảo hiểm khác.
- Bảo hiểm bên ngoài: Đặc điểm lợi nhuận của quyền chọn phụ thuộc vào tác động của một tài sản cơ bản thứ hai, giá tài sản cơ bản đầu tiên chỉ ảnh hưởng đến mức bảo hiểm, nhưng tài sản cơ bản thứ hai quyết định lợi nhuận của quyền chọn.
- Thực hiện sớm: Thêm điều kiện thực hiện sớm của quyền chọn kiểu Mỹ vào trong bảo hiểm quyền chọn, điều khoản quy định lợi nhuận sẽ như thế nào nếu hợp đồng được thực hiện sớm.
Sự khác biệt giữa bảo hiểm quyền chọn và quyền chọn kiểu Mỹ, kiểu Âu
Bảo hiểm quyền chọn, quyền chọn kiểu Mỹ và quyền chọn kiểu Âu là ba loại hợp đồng quyền chọn khác nhau, có sự khác biệt rõ rệt về điều kiện thực hiện và đặc điểm.
Thời gian thực hiện
- Bảo hiểm quyền chọn: Ngoài việc thực hiện vào ngày đáo hạn tiêu chuẩn, còn có điều kiện thực hiện hoặc hủy bỏ.
- Quyền chọn kiểu Mỹ: Có thể thực hiện quyền chọn vào bất kỳ thời điểm nào trong suốt thời gian hiệu lực của hợp đồng.
- Quyền chọn kiểu Âu: Chỉ có thể thực hiện quyền chọn vào ngày đáo hạn.
Giá thực hiện
- Bảo hiểm quyền chọn: Giá kích hoạt và hủy bỏ liên quan đến giá tài sản cơ bản, cần đạt mức nhất định mới thực hiện hoặc hủy bỏ quyền chọn.
- Quyền chọn kiểu Mỹ: Giá thực hiện là cố định và không liên quan đến giá thị trường của tài sản cơ bản.
- Quyền chọn kiểu Âu: Giá thực hiện là cố định và không liên quan đến giá thị trường của tài sản cơ bản.
Trạng thái hợp đồng
- Bảo hiểm quyền chọn: Trạng thái quyền chọn phụ thuộc vào việc giá tài sản cơ bản có đạt mức thực hiện hoặc hủy bỏ hay không.
- Quyền chọn kiểu Mỹ: Hợp đồng có hiệu lực trong suốt thời gian hiệu lực và chưa được thực hiện.
- Quyền chọn kiểu Âu: Hợp đồng có hiệu lực cho đến ngày đáo hạn.
Phạm vi áp dụng
- Bảo hiểm quyền chọn: Thường được sử dụng cho quản lý rủi ro cụ thể hoặc bảo hộ, như bảo vệ khi giá tài sản cơ bản vượt qua mức cụ thể.
- Quyền chọn kiểu Mỹ: Có thể thực hiện quyền chọn bất kỳ thời điểm nào trong thời gian hiệu lực, thích hợp cho các chiến lược đầu cơ và phòng vệ.
- Quyền chọn kiểu Âu: Chỉ có thể thực hiện quyền chọn vào ngày đáo hạn, thường dùng cho đầu cơ hoặc phòng vệ.
