Ngày 28 tháng 11, dữ liệu do Bộ Thương mại Hoa Kỳ công bố cho thấy chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) trong tháng 10 đã tăng 2,3% so với cùng kỳ năm trước, tăng 0,2% so với tháng trước, phù hợp với kỳ vọng của thị trường. Đây là sự gia tăng thêm sau mức 2,1% của tháng 9, cho thấy áp lực lạm phát vẫn chưa giảm bớt. Chỉ số PCE cốt lõi (loại trừ giá thực phẩm và xăng) tăng 2,8% so với cùng kỳ năm trước, cao hơn mức 2,7% của tháng 9, mức tăng theo tháng duy trì ở 0,3%.
Số liệu này làm tăng mối lo ngại của thị trường về sự bền bỉ và dai dẳng của lạm phát, đồng thời làm phức tạp hóa việc điều chỉnh chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ. Các nhà kinh tế dự báo, Fed có thể cắt giảm lãi suất thêm 25 điểm cơ bản vào tháng 12, nhưng tốc độ cắt giảm lãi suất trong tương lai sẽ chậm và thận trọng hơn.
Nguyên nhân tăng lạm phát: Dịch vụ và áp lực cốt lõi chi phối
Trong tháng 10, giá dịch vụ tăng 0,4%, trở thành động lực chính tăng lạm phát, giá hàng hóa chỉ tăng 0,1%. Trong các lĩnh vực người tiêu dùng quan tâm nhất, giá thực phẩm và xăng vẫn tương đối ổn định. Tuy nhiên, áp lực giá trong một số lĩnh vực quan trọng vẫn còn dai dẳng, chẳng hạn như chi phí nhà ở, tiền thuê nhà và chi phí thế chấp, những hạng mục chi tiêu cao này khiến lạm phát khó đạt được mục tiêu 2% của Fed.
Chuyên gia Kinh tế Cấp cao của Allianz Bắc Mỹ, Dan North, cho biết chỉ số PCE cốt lõi đã bị đình trệ ở mức cao trong sáu tháng liên tiếp, mức 2,8% còn rất xa so với mục tiêu đạt được. "Kiểm soát lạm phát không phải là điều dễ dàng, điều này đòi hỏi chính sách dài hạn và điều chỉnh kinh tế, và dữ liệu hiện tại không mấy khả quan", ông bổ sung.
Kế hoạch thuế quan của Trump tạo ra “rủi ro tăng”
Các nhà kinh tế cảnh báo rằng chính sách thuế quan được đề xuất có thể đẩy thêm rủi ro lạm phát. Gần đây, Trump tuyên bố sẽ áp thuế 25% đối với hàng nhập khẩu từ Mexico và Canada, và thêm 10% đối với hàng hóa của một số quốc gia châu Á. Báo cáo của các nhà kinh tế Deutsche Bank dự báo rằng những khoản thuế này có thể đẩy chỉ số lạm phát PCE tăng từ 0,5% lên 1,1%, làm tăng trực tiếp chi phí tiêu dùng.
Chính sách này làm lo ngại thị trường, chi phí thuế sẽ được chuyển sang cho người tiêu dùng, làm trầm trọng thêm gánh nặng chi phí sinh hoạt trong bối cảnh lạm phát cao. Các nhà kinh tế cho rằng điều này có thể khiến Fed đối mặt với sức ép chính sách lớn hơn, hạn chế không gian giảm lãi suất.
Chi tiêu tiêu dùng mạnh mẽ, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế
Dù áp lực lạm phát và rủi ro thuế quan tăng, sự dẻo dai trong chi tiêu của người tiêu dùng Mỹ vẫn cung cấp sự hỗ trợ cho nền kinh tế. Trong tháng 10, thu nhập cá nhân tăng 0,6%, là mức tăng lớn nhất trong bảy tháng; thu nhập khả dụng tăng 0,7%, sau khi điều chỉnh lạm phát thì tăng thực tế là 0,4%. Chi tiêu tiêu dùng tăng 0,4% so với tháng trước, bỏ qua lạm phát thì tăng 0,1%.
Chi tiêu tiêu dùng chiếm hơn hai phần ba GDP của Hoa Kỳ, là động lực chính thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Dữ liệu từ Bộ Thương mại cho thấy GDP quý III của Hoa Kỳ tăng 2,8% so với cùng kỳ năm trước, cho thấy sự bền bỉ cơ bản của nền kinh tế.
Lạm phát và sự không chắc chắn của chính sách
Với sự tăng nhiệt lạm phát và ảnh hưởng tiềm ẩn của chính sách thuế quan của Trump, triển vọng kinh tế và chính sách trong vài tháng tới đầy bất trắc. Thách thức của Fed là làm thế nào để cân bằng giữa kiểm soát lạm phát và duy trì tăng trưởng kinh tế. Phân tích của Fitch Ratings cho thấy "quá trình chống lạm phát đã bị đình trệ, chuyến đi của lạm phát trong tương lai sẽ gập ghềnh".
Trong bối cảnh này, thị trường sẽ theo dõi chặt chẽ những quyết định của Fed trong cuộc họp tháng 12, cũng như tác động thực sự của kế hoạch thuế quan của Trump lên lạm phát và kinh tế. Những yếu tố này có thể trở thành biến số quan trọng quyết định hướng đi kinh tế và chính sách trong tương lai.
