Quyền Chứng Là Gì?
Quyền chứng (share warrant) là loại chứng khoán phát hành bởi tổ chức phát hành chứng khoán hoặc bên thứ ba, quy định người nắm giữ có quyền mua hoặc bán tài sản cơ sở theo giá đã thỏa thuận trong thời gian nhất định hoặc vào ngày đáo hạn cụ thể, hoặc nhận chênh lệch bằng tiền mặt. Quyền chứng thường là sản phẩm phái sinh tài chính được phát hành bởi các tổ chức tài chính, giá trị tùy thuộc vào hiệu suất giá của tài sản cơ sở.
Quyền chứng đem lại cho người nắm giữ quyền mua hoặc bán tài sản cơ sở tại thời điểm cụ thể với giá đã thỏa thuận, tài sản cơ sở có thể là cổ phiếu, trái phiếu, hàng hóa, tiền tệ hoặc chỉ số. Nhà đầu tư có thể chọn thực hiện quyền trong thời gian được thỏa thuận dựa trên đánh giá của mình và dự đoán thị trường.
Các Loại Quyền Chứng
Dựa trên tiêu chuẩn phân loại khác nhau, quyền chứng có thể được chia thành các loại sau đây:
- Quyền chứng cổ phần: Do công ty phát hành chứng khoán hoặc công ty con của họ phát hành, tài sản cơ sở thường là cổ phiếu.
- Quyền chứng bảo đảm: Do bên thứ ba (như công ty chứng khoán hoặc ngân hàng đầu tư) phát hành, tài sản cơ sở có thể là cổ phiếu, chỉ số, hàng hóa, v.v.
- Quyền chứng mua: Cho phép người nắm giữ mua tài sản cơ sở theo giá đã thỏa thuận.
- Quyền chứng bán: Cho phép người nắm giữ bán tài sản cơ sở theo giá đã thỏa thuận.
- Quyền chứng kiểu Mỹ: Cho phép người nắm giữ thực hiện quyền vào bất kỳ ngày giao dịch nào.
- Quyền chứng kiểu Âu: Chỉ cho phép người nắm giữ thực hiện quyền vào ngày đáo hạn.
- Quyền chứng Bermuda: Nằm giữa quyền chứng kiểu Mỹ và kiểu Âu, quy định các ngày hoặc khoảng thời gian cụ thể để thực hiện quyền.
Đặc Điểm Của Quyền Chứng
Là một trong những sản phẩm phái sinh tài chính phổ biến trên thị trường, quyền chứng có các đặc điểm sau:
- Tính chất quyền lợi: Quyền chứng là sản phẩm phái sinh tài chính mang lại cho người nắm giữ các quyền cụ thể như mua hoặc bán tài sản cơ sở. Nhà đầu tư có thể quyết định thực hiện các quyền này dựa trên ý muốn và tình hình thị trường.
- Thời hạn hạn chế: Quyền chứng có thời hạn thực hiện rõ ràng, chỉ cho phép thực hiện quyền trong khoảng thời gian nhất định hoặc vào ngày cụ thể.
- Hiệu ứng đòn bẩy: Nhà đầu tư quyền chứng chỉ cần trả một phần giá trị để mua quyền chứng, nhưng có thể hưởng lợi từ biến động giá trị của tài sản cơ sở, tạo ra hiệu ứng đòn bẩy với lợi nhuận cao và rủi ro cao.
- Liên kết tài sản cơ sở: Giá trị và lợi nhuận của quyền chứng phụ thuộc vào hiệu suất giá của tài sản cơ sở như cổ phiếu, chỉ số, hàng hóa, v.v.
- Tính thanh khoản: Thanh khoản của quyền chứng phụ thuộc vào nhu cầu thị trường và mức độ hoạt động giao dịch.
- Rủi ro và phòng ngừa rủi ro: Đầu tư vào quyền chứng liên quan đến rủi ro thị trường và rủi ro tín dụng. Nhà đầu tư có thể sử dụng quyền chứng để phòng ngừa rủi ro.
Các Yếu Tố Cơ Bản Của Quyền Chứng
Các yếu tố cơ bản của quyền chứng bao gồm các quy tắc liên quan đến phát hành, giao dịch và thực hiện quyền. Các yếu tố cơ bản của quyền chứng gồm:
- Tài sản cơ sở: Là cơ sở của quyền chứng, có thể là cổ phiếu, chỉ số, hàng hóa, v.v.
- Giá thực hiện: Được gọi là giá mua hoặc giá bán khi thực hiện quyền mua hoặc bán tài sản cơ sở.
- Phương thức thực hiện: Quy định cách thức thực hiện quyền, trong đó quyền chứng kiểu Âu chỉ có thể thực hiện vào ngày đáo hạn, còn quyền chứng kiểu Mỹ có thể thực hiện vào bất kỳ thời điểm nào trước ngày đáo hạn.
- Thời hạn thực hiện: Quy định khoảng thời gian hoặc ngày mà người nắm giữ có thể thực hiện quyền.
- Số lượng phát hành: Là số lượng quyền chứng được phát hành và có sẵn cho nhà đầu tư.
- Đơn vị giao dịch: Quy định số lượng tài sản cơ sở tương ứng với mỗi đơn vị quyền chứng.
- Mã giao dịch: Quyền chứng có mã giao dịch riêng trên sàn giao dịch hoặc thị trường phi tập trung để nhận dạng và giao dịch.
- Giá quyền chứng: Là giá mà nhà đầu tư phải trả để mua hoặc bán quyền chứng, còn gọi là giá thị trường của quyền chứng.
Sự Khác Biệt Giữa Quyền Chứng Và Quyền Chọn
Quyền chứng và quyền chọn là hai loại sản phẩm phái sinh tài chính khác nhau, có một số khác biệt chính như sau:
- Tổ chức phát hành: Quyền chứng do các tổ chức tài chính phát hành, trong khi quyền chọn được phát hành và giao dịch trên sàn giao dịch hoặc thị trường phi tập trung.
- Quyền lợi và nghĩa vụ: Quyền chứng đem lại quyền mua hoặc bán tài sản cơ sở, người nắm giữ có thể chọn thực hiện hay không. Trong khi đó, quyền chọn cũng mang lại quyền tương tự nhưng quy định bên bán bắt buộc phải thực hiện khi người nắm giữ quyền yêu cầu.
- Nơi giao dịch và tính thanh khoản: Quyền chứng giao dịch trên sàn giao dịch với thanh khoản cao hơn. Quyền chọn giao dịch chủ yếu trên sàn giao dịch và thị trường phi tập trung, có thể có thanh khoản thấp hơn.
- Phòng ngừa rủi ro và đầu cơ: Quyền chứng thiên về đầu cơ, nhà đầu tư có thể kiếm lợi từ biến động giá của tài sản cơ sở. Quyền chọn phù hợp hơn cho hedging, nhà đầu tư có thể dùng quyền chọn để phòng ngừa rủi ro giá của tài sản cơ sở.
