Các nhà hoạch định chính sách của Nhật Bản cho rằng, khó khăn kinh tế ngày càng sâu sắc của Trung Quốc có thể ảnh hưởng đến sự phục hồi mong manh của nền kinh tế Nhật Bản, đặc biệt nếu Trung Quốc không thể kích thích nhu cầu thông qua các biện pháp kích thích có ý nghĩa, có thể sẽ làm trì hoãn thời điểm Ngân hàng Trung ương Nhật Bản rút khỏi chính sách tiền tệ siêu lỏng lẻo.
Trong bối cảnh Cục Dự trữ Liên bang Mỹ tăng lãi suất mạnh làm giảm đà tăng trưởng kinh tế của Mỹ, sự suy giảm kinh tế của Trung Quốc sẽ buộc Nhật Bản - quốc gia phụ thuộc vào xuất khẩu - mất đi sự hỗ trợ ngoại lai nhiều hơn. Các nguồn tin quen thuộc với Ngân hàng Trung ương Nhật Bản cho biết, rủi ro Trung Quốc sẽ trở thành một trong những chủ đề chính tại cuộc họp chính sách tháng 9 của ngân hàng và sẽ kích hoạt sự nghi ngờ trong cộng đồng về việc Chủ tịch Ueda Kazuo rời bỏ chính sách tiền tệ siêu lỏng lẻo.
Các nguồn tin chỉ ra rằng, những gì xảy ra ở Trung Quốc có thể gây ra một cú sốc lớn đối với kinh tế Nhật Bản, sự suy giảm kinh tế của Trung Quốc có thể cản trở mục tiêu duy trì tăng trưởng lương của Nhật Bản, một điều kiện then chốt để dần rời bỏ chính sách tiền tệ siêu lỏng lẻo.
Trong báo cáo kinh tế hàng tháng vào tháng 8, chính phủ Nhật Bản bày tỏ mối lo ngại về triển vọng kinh tế của Trung Quốc, mối lo ngại này được coi là một trong những rủi ro mà sự phục hồi kinh tế của Nhật Bản phải đối mặt. Một quan chức cấp cao của chính phủ Nhật Bản đã bày tỏ quan điểm mạnh mẽ rằng, Trung Quốc không còn là lực lượng dẫn dắt tăng trưởng kinh tế toàn cầu, mục tiêu tăng trưởng kinh tế 5% có thể trở thành một tầm nhìn xa vời.
Mặc dù Trung Quốc gần đây đã liên tục áp dụng các biện pháp kích thích, khiến các nhà hoạch định chính sách Nhật Bản dự đoán Trung Quốc sẽ tránh được suy thoái kinh tế, nhưng giới lãnh đạo Nhật Bản vẫn coi rủi ro từ Trung Quốc là rất cao. Do đó, sau khi điều chỉnh chính sách kiểm soát đường cong lợi suất (YCC) vào tháng 7, thị trường tài chính rộng lớn dự đoán Ngân hàng Trung ương Nhật Bản sẽ giữ nguyên chính sách tiền tệ hiện tại không đổi trong cuộc họp tháng 9.
Trung Quốc đã vượt qua Hoa Kỳ trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Nhật Bản vào năm 2020, chiếm 20% tổng kim ngạch xuất khẩu của Nhật Bản. Dữ liệu cho thấy, do nhu cầu về ô tô, thép và sản phẩm điện tử của Trung Quốc giảm sút, xuất khẩu của Nhật Bản sang Trung Quốc trong nửa đầu năm nay đã giảm 8,6%.
Đối với các doanh nghiệp Nhật Bản, sức hấp dẫn của Trung Quốc như một trung tâm sản xuất cũng đang giảm đi, một số doanh nghiệp Nhật Bản đã bắt đầu giảm bớt hoạt động kinh doanh tại Trung Quốc, trong đó có Công ty Komatsu Ltd. Komatsu là nhà sản xuất máy móc xây dựng lớn thứ hai trên thế giới, CEO Hiroyuki Ogawa của công ty từng cho biết trong tuần, công ty không chỉ cắt giảm hoạt động kinh doanh tại Trung Quốc mà còn cắt giảm công suất để phù hợp với nhu cầu thực tế của Trung Quốc.
Các nhà kinh tế học cho rằng, sự trì trệ của kinh tế Trung Quốc có thể khiến tốc độ tăng trưởng hàng năm của Nhật Bản giảm 1-2 điểm phần trăm, làm gia tăng lo ngại về sự chậm lại lâu dài của tăng trưởng kinh tế giữa Trung Quốc và Nhật Bản. Trung Quốc và Nhật Bản là hai nền kinh tế lớn nhất châu Á, cả hai chiếm khoảng một phần năm tổng GDP toàn cầu.
Rủi ro Trung Quốc làm tăng thách thức cho Ngân hàng Trung ương Nhật Bản trong việc điều chỉnh chính sách YCC. Chính sách YCC là một phần then chốt của chính sách tiền tệ của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản, với mục đích là kích thích nhu cầu tiêu dùng đình trệ phục hồi liên tục.
Tỷ lệ lạm phát cốt lõi của Nhật Bản đã đạt 3,1% vào tháng 7, vượt qua mục tiêu 2% của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản trong 16 tháng liên tiếp. Điều này tăng khả năng Ngân hàng Trung ương Nhật Bản rời bỏ chính sách tiền tệ siêu lỏng lẻo. Tuy nhiên, Toru Suehiro, chuyên gia kinh tế hàng đầu tại Daiwa Securities, cho biết, nhu cầu yếu ở Trung Quốc, cùng với những bất lợi mà ngành du lịch đối mặt, có thể ngụ ý rằng Ngân hàng Trung ương Nhật Bản không cần phải vội vàng thắt chặt chính sách tiền tệ hiện tại.
Gần đây, mặc dù một số thành viên của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản thường xuyên gợi ý về việc thay đổi chính sách. Nhưng Ueda Kazuo nhấn mạnh, cần phải đợi cho đến khi nhu cầu trong nước và tăng trưởng lương thay thế chi phí nhập khẩu, trở thành nhân tố chính gây ra sự tăng giá liên tục.
Ủy viên của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản Toyoaki Nakamura đã chỉ ra vào tháng trước rằng, tỷ lệ thất nghiệp cao và sự sụt giảm đầu tư tại Trung Quốc là nguồn cơn đáng lo ngại. Sự co hẹp nhu cầu của Trung Quốc sẽ tạo áp lực lên lợi nhuận của các doanh nghiệp Nhật Bản và cản trở họ trong việc thực hiện cam kết tăng lương.
Dữ liệu cho thấy, chi tiêu gia đình Nhật Bản vào tháng 7 đã giảm mạnh nhất trong gần hai năm rưỡi, cho thấy lạm phát tăng đã ảnh hưởng đến tiêu dùng. Các nhà phân tích dự đoán, sau một quý 2 có tăng trưởng mạnh, đà tăng trưởng kinh tế của Nhật Bản có thể sẽ chậm lại trong quý 3 và 4, điều này làm tăng sự không chắc chắn liệu xu hướng tăng lương - lạm phát có thể tiếp tục hay không.
