Tại hội thảo thường niên của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tổ chức ở Jackson Hole, Wyoming vào tuần trước, nhiều nhà hoạch định chính sách đã đưa ra lý do tiến hành hạ lãi suất theo cách "dần dần" hoặc "có trật tự". Điều này trái ngược với quan điểm của các nhà đầu tư dự đoán ít nhất một lần giảm lãi suất mạnh vào mùa thu.
Các quan chức Fed cho biết, hiện tại lạm phát vẫn chưa hoàn toàn giảm xuống mục tiêu 2%, mặc dù thị trường lao động đã xuất hiện một số dấu hiệu suy yếu, nhưng do không có hiện tượng sa thải hàng loạt, họ cho rằng tạm thời chưa cần phải thực hiện các biện pháp quyết liệt hơn.
Brett Ryan, chuyên gia kinh tế cao cấp của Ngân hàng Đức chỉ ra: "Dần dần, có trật tự và cẩn thận - những từ này thường được các nhà hoạch định chính sách sử dụng khi đối phó với các ngã rẽ kinh tế. Đây sẽ là một quá trình từng bước, họ muốn áp dụng phương pháp chậm mà chắc."
Fed thường áp dụng chiến lược dần dần khi đối phó với thời kỳ không chắc chắn. Điều này cho thấy họ có thể sẽ chọn giảm lãi suất 25 điểm cơ bản mỗi lần. Tuy nhiên, Chủ tịch Fed Jerome Powell không rõ ràng ủng hộ chiến lược này.
Powell có xu hướng ôn hòa hơn
Chủ tịch Fed Powell đặt di sản chính sách của mình vào việc giảm lạm phát mà không gây tổn thất nghiêm trọng cho thị trường lao động. Trong bài phát biểu rất được chú ý tại Jackson Hole, ông không rõ ràng về việc Fed sẽ tiến hành giảm lãi suất như thế nào sau tháng 9. Tuy nhiên, nếu tình hình lao động xấu đi nhanh chóng, ông có vẻ sẵn sàng thực hiện các hành động tích cực hơn so với những quan chức khác.
Powell cho biết: "Trong khi duy trì ổn định giá cả, chúng tôi sẽ cố gắng hỗ trợ cho một thị trường lao động mạnh mẽ. Chúng tôi không tìm kiếm cũng không hoan nghênh sự suy yếu thêm của thị trường lao động."
Trong hầu hết các chu kỳ nới lỏng và thắt chặt hiện đại của Fed, họ đều áp dụng một cách tiếp cận dần dần, ngoại trừ một số trường hợp. Trong cuộc khủng hoảng tài chính và đại dịch COVID-19, các nhà hoạch định đã nhanh chóng đưa lãi suất xuống mức 0; và vào cuối những năm 1970 và đầu những năm 1980, cựu Chủ tịch Fed Paul Volcker nổi tiếng với chiến lược kiên quyết kiểm soát lạm phát. Ngoài ra, chính sách tiền tệ thường thay đổi 0,25 điểm phần trăm mỗi lần.
Như cựu Thống đốc Fed Ben Bernanke đã trình bày trong bài phát biểu năm 2004 về chủ nghĩa dần dần, cách tiếp cận này cho phép các nhà hoạch định chính sách có thời gian đánh giá phản ứng kinh tế đối với hành động của họ.
Nếu áp dụng chiến lược giảm lãi suất dần dần, sẽ phần nào giảm bớt chính sách thắt chặt hiện tại, đồng thời cũng cần xem xét rằng mục tiêu lạm phát vẫn chưa đạt được. Do Fed đã đánh giá thấp sự tăng giá trong năm 2021 và chậm trễ trong việc thắt chặt chính sách, một số nhà hoạch định chính sách lo ngại về sự phục hồi của lạm phát. Một số người lo ngại rằng việc giảm chi phí vay có thể kích thích nhu cầu bị dồn nén của người tiêu dùng và doanh nghiệp, chờ đợi thời điểm lãi suất thấp hơn.
Trong khi đó, thị trường lao động dường như đang dần trở về trạng thái bình thường và trong một số khía cạnh đã hiện rõ sự suy yếu. Tỷ lệ thất nghiệp trong tháng 7 tăng bất ngờ lên 4,3%. Dù không có hiện tượng sa thải hàng loạt, nhưng tốc độ tuyển dụng đã giảm mạnh.
Theo Tổng giám đốc Ngân hàng Dự trữ Liên bang Richmond Barkin, tình hình này có thể không kéo dài lâu.
Claudia Sahm, chuyên gia kinh tế trưởng tại Công ty Tư vấn Thế kỷ Mới, chỉ ra: "Về sự suy yếu của thị trường lao động, các nhà hoạch định chính sách hiện đang đối mặt với một vấn đề then chốt, họ cần bắt đầu gỡ bỏ một số hạn chế."
Powell và các đồng nghiệp của ông từ lâu đã tin rằng, thị trường lao động quá nóng đã làm tăng lương, từ đó tăng cường sức mua của người tiêu dùng Mỹ, điều này tiếp tục thúc đẩy áp lực lạm phát. Tuy nhiên, Powell rõ ràng cho biết, tác động này đang dần giảm đi.
Các nhà kinh tế học tại EY-Parthenon là Gregory Daco và Lydia Boussour nói: "Quan điểm của Powell có vẻ ôn hòa hơn so với một số đồng nghiệp khác. Tuy nhiên, trừ khi tình hình việc làm xấu đi rõ rệt trong vài tuần tới, chúng tôi vẫn dự báo rằng phần lớn các nhà hoạch định chính sách sẽ ủng hộ giảm lãi suất 25 điểm cơ bản vào tháng 9."
Tốc độ và mức độ giảm lãi suất sẽ ra sao?
Khi Fed bước vào giai đoạn tiếp theo, ngoài tốc độ giảm lãi suất, họ còn đối mặt với một thách thức khác: Nếu mọi thứ thuận lợi, họ cuối cùng có thể giảm lãi suất xuống mức nào?
Lãi suất trung tính - tức là lãi suất mà ngân hàng trung ương không kiềm chế cũng không kích thích kinh tế - chỉ là một ước tính, không phải một con số khoa học chính xác. Một số quan chức Fed và nhà kinh tế học cho rằng, trong môi trường kinh tế sau đại dịch, năng suất lao động tăng, mức này có thể cao hơn so với trước đây.
Do sự bất định này, việc giảm lãi suất dần dần càng trở nên hấp dẫn.
Barkin cho biết, nếu các quan chức có thể xác định chính xác vị trí của lãi suất trung tính, họ có thể ngừng giảm lãi suất tại đó và tuyên bố nhiệm vụ đã hoàn thành. Nhưng thực tế thường phức tạp hơn nhiều.
Ông nói vào tuần trước: "Bạn cần phải tìm cách tiến bộ trong quá trình này. Bạn sẽ học hỏi và điều chỉnh dựa trên việc liệu lạm phát có ổn định hay tăng tốc, và liệu thị trường lao động có tăng trưởng hay suy thoái."
Các quan chức khác của Fed, như Chủ tịch Ngân hàng Dự trữ Liên bang San Francisco Daly, cho rằng bây giờ chưa phải là lúc để thảo luận về lãi suất trung tính.
Bà nói trong một cuộc phỏng vấn: "Điều quan trọng nhất hiện nay là, ngay cả khi chúng tôi điều chỉnh lãi suất chính sách, chúng tôi cần đảm bảo nó vẫn ở mức hạn chế. Chúng tôi còn rất nhiều việc phải làm."
